Trucks
Roger Henriksson kijkt er reikhalzend naar uit dat het weer licht wordt. Vier maanden per jaar voltrekken zijn werkdagen zich in het schemerduister. Voor chauffeurs in Överkalix, enkele kilometers ten zuiden van de noordelijke poolcirkel, zijn duisternis, ijzige wegen en temperaturen tot wel min 40 graden de norm. De beloning voor deze barre winter komt in juni.
“Het is bijna onbeschrijfelijk hoe het hier in de zomer is als de middernachtzon 24 uur per dag schijnt. In juni als de zon schijnt, gaat alles veel makkelijker als je wekker om 1.50 u. ´s ochtends afgaat , in plaats van dat het pikkedonker is en 35 graden vriest!” zegt Roger Henriksson.
Ook al is het klimaat ruig en het werk zwaar in de ploegendienst die om de week om 3 uur ´s ochtends begint, hij zou zijn baan als chauffeur in het noorden niet willen verruilen.
“Ik ben wie ik ben, omdat ik hier altijd al heb gewoond. Ik ben bijna 50 en ik ben nog maar één keer in mijn leven in het buitenland geweest. Het viel mee, pas twee dagen voordat ik weer naar huis ging, kreeg ik heimwee! Ik ben niet iemand die in een grote stad kan aarden.”
Voor zijn werk rijdt Roger twee keer per dag met een lading boomstammen heen en weer tussen zijn woonplaats Överkalix en de zagerij in Munksund. De truck waarmee hij rijdt, is 30 meter lang en weegt volledig beladen 90 ton!
“Uiteraard was het in het begin een beetje griezelig toen ik in mijn achteruitkijkspiegel keek en het leek of er geen einde aan de truck kwam! Ik raakte er echter snel aan gewend en ik moet toegeven dat het een machtig gevoel geeft“, zegt Roger met een glimlach.
Het afgelopen jaarheeft hij met deze voertuigcombinatie gereden in het kader van het onderzoeksproject ETT (En Trave Till, één stapel extra). Het rijden met 50% meer lading vergroot de efficiency en verlaagt de CO2-uitstoot met 20% in vergelijking met een traditionele voertuigcombinatie voor boomstammen. Omdat het gewicht over meer assen wordt verdeeld, veroorzaakt de voertuigcombinatie ook minder slijtage aan het wegdek.
Uiteraard was het in het begin een beetje griezelig als ik in mijn achteruitkijkspiegel keek en het leek of er geen einde aan de truck kwam.
Hij heeft een ontheffing gekregen om met zijn truck te rijden, aangezien die 30 ton meer weegt dan op openbare wegen in Zweden wettelijk is toegestaan. Volvo Trucks is een van de partners die deelnemen aan dit onderzoeksproject. Men hoopt dat het project een wijziging in de wetgeving bewerkstelligt, zodat het totale, maximaal toegestane gewicht voor zwaar transport wordt verhoogd van 60 naar 74 ton. Het doel voor de lange termijn is om ook goedkeuring te krijgen voor trucks van 90 ton.
Roger zit in zijn cabine en vloekt. De temperaturen van ver onder nul die Överkalix gewoonlijk in hun wurggreep houden, zijn langzaam tot rond het vriespunt opgelopen, wat resulteert in zwarte, ijzige smurrie.
“Pas als het begint te smelten en de smurrie verschijnt, is het zoals nu. Dat je niet meteen kunt vertrekken, is…”, hij stopt met praten en trekt een grimas. Nadat een collega heeft geholpen om zijn truck op weg te krijgen, vertrekt Roger ietsjes te laat van de parkeerplaats.
Vandaag is een speciale dag. Dit is de eerste keer dat Roger met de nieuwe Volvo FH16 rijdt, die speciaal is gebouwd voor zware taken.
“Het is altijd leuk om met een nieuwe truck te rijden. Ik voel nu al een groot verschil in het rijden met de nieuwe FH. Deze heeft meer vermogen, is veel krachtiger en kan de snelheid in de heuvels beter aanhouden. De wagen heeft een andere ophanging dan het oude model en rijdt veel comfortabeler. Ik voel me uitermate op mijn gemak in deze truck,” zegt Roger.
De weg tussen Överkalix en Piteå is vrij rechttoe rechtaan met slechts enkele bochten. Dankzij de onafhankelijke voorwielophanging (IFS) merkt Roger nu al dat de truck makkelijk op de weg ligt.
“Het loopt allemaal als op rolletjes. De wagen is veel stabieler vergeleken met de vorige. Hij is ook stabieler in bochten en op rotondes en kan meer aan, je hoeft alleen het stuur te verdraaien. Dit is natuurlijk erg positief voor mij als chauffeur dat een voertuig zich stabieler gedraagt op de weg.”
Een betrouwbare truck die het werk in deze zware omstandigheden aankan, is een must in het noorden van Zweden.
“In de winter kan rijden hier heel enerverend zijn: zo zit je in een sneeuwstorm en zo zit je op het ijs. Voor onervaren chauffeurs met slechte banden is dat geen pretje. Ik kom regelmatig buitenlandse trucks tegen die in de bergen vastzitten. Vorige week nog is er een buitenlandse voertuigcombinatie in de greppel gereden, met trailer en al”, zegt hij.
Hijzelf is in zijn 24-jarige loopbaan als vrachtwagenchauffeur een paar keer met boomstammen in de greppel terecht gekomen. De laatste keer was ruim tien jaar geleden. Roger wijst naar zijn schouder die gewond raakte bij het ongeluk en hij zegt dat het nog steeds een beetje pijn doet.
“In ijzige omstandigheden moet je kunnen inschatten wanneer je moet stoppen en wanneer je verder kunt rijden”, legt Roger uit.
In de winter kan rijden hier heel enerverend zijn: zo zit je in een sneeuwstorm en zo zit je op het ijs.
Toen hij voor het eerst met de ETT-truck reed, was hij verrast hoe soepel en flexibel die was ondanks de lengte ervan. Omdat de trailer een dolly heeft, met koppeling en trailer, is achteruit rijden lastig. Verder vindt Roger dat de extra tonnen weinig verschil uitmaken voor het rijden.
“Het remsysteem op deze truck is zo goed dat de remafstand niet groter is dan die van een standaard 60-tons truck”, zegt hij.
Hij draait het raam naar beneden en spuugt zijn natte snuiftabak uit (‘snus’ in het Zweeds). Achter de toppen van de pijnbomen schittert de maartse zon. Roger draagt een zonnebril over zijn normale bril om zijn ogen te beschermen tegen het licht dat wordt versterkt door de reflectie van de sneeuw.
“Tussen Överkalix en Piteå is het verschil in klimaat, en in weg- en weersomstandigheden behoorlijk groot. Het kan in Överkalix prima zijn, terwijl het dan tussen Luleå en Piteå spekglad is”, zegt Roger.
Hoewel het maar een rit van twee uur is van Överkalix naar Piteå, kan de temperatuur in de winter variëren van min 30 graden in het binnenland tot slechts een paar graden onder nul bij de kust. Dit stelt niet alleen hoge eisen aan de chauffeur maar ook aan de truck, die deze grote temperatuurverschillen moet kunnen overbruggen.
Op de zagerij in Munksund worden de uitgeladen stammen op transportbanden geplaatst. Het uitladen vraagt nagenoeg geen tijd, en slechts een halfuur later is Roger weer op weg naar Överkalix.
Voor het einde van de dag heeft hij er weer een transportopdracht opzitten. Daarna is het tijd om weer naar zijn huis en gezin te gaan. Roger heeft vier kinderen en vandaag haalt hij zijn jongste zoon op van de kleuterschool.
“Ik hou ervan om steeds dezelfde route te rijden. Mijn vrienden vinden me maar raar, ze vragen zich af of ik er niet gek van word! Ik zeg ze dat je niet over het rijden van dezelfde route hoeft na te denken. Het voordeel is dat ik op tijd thuis ben bij mijn gezin en ik elke nacht in mijn eigen bed kan slapen.”
