Bouwlocaties genereren jaarlijks honderden miljoenen tonnen CO2. Elektrische uitrusting – zowel vrachtwagens als bouwmachines – kunnen helpen dit verbruik terug te dringen, evenals luchtvervuiling en geluidsoverlast in steden. Nu lage-emissiezones steeds gebruikelijker worden, is het tijd voor verandering. Maar hoe wordt de bouwsector elektrisch, wie loopt voorop en waar moet u aan denken bij de overstap?
Naar schatting is 13% van alle broeikasgasemissies wereldwijd afkomstig van de bouwsector. Dit cijfer komt uit elk deel van de sector: niet in het minst de productie van cement en staal, maar ook transport en sloop spelen een belangrijke rol. Maar ook de emissies die op bouwwerven worden gegenereerd, spelen een rol. Jaarlijks is 400 miljoen ton CO2, ofwel 1,1% van alle emissies wereldwijd, rechtstreeks afkomstig van alleen bouwmachines. Een enorme hoeveelheid: maar elektrische uitrusting, in de vorm van zowel vrachtwagens als bouwmachines, kan helpen deze aantallen terug te dringen
Tegenwoordig worden elektrische bouwwerven werkelijkheid. Sterker nog, op sommige bouwlocaties is elektriciteit echt op gang gekomen en heeft het bewezen een veelzijdige optie te zijn voor alle fasen van het proces - van de aanleg van infrastructuur tot sloopwerkzaamheden en nog veel meer. Zo is naar schatting 98% van de bouwwerven in de Noorse hoofdstad Oslo al fossielvrij en wordt iets minder dan een kwart van deze activiteiten aangedreven door elektriciteit.
Bouwwerven die geen uitlaatgassen produceren, kunnen een deel van de CO2-voetafdruk van de sector aanpakken. Tegelijkertijd kunnen andere problemen, zoals vervuilde lucht en geluidsoverlast in steden, met behulp van technologie worden aangepakt en kunnen de omstandigheden op de werkplek worden verbeterd. Maar het kan ook iets bewijzen: dat elektrische constructie snel een haalbare realiteit wordt voor bedrijven wereldwijd. Naast het bouwen van infrastructuur, werkplekken en plekken om te wonen, kunnen elektrische bouwwerven ook worden gezien als het bouwen aan een visie voor de toekomst: met rustige, veilige plekken waar batterijen de processen aandrijven die de steden van morgen creëren.
Gustav Boberg werkt bij Volvo Construction Equipment aan elektromobiliteit en duurzame oplossingen in specifieke sectoren. Hij zegt: “In 2019 hebben we onze intentie uitgesproken om elektrische bouwmachines te gaan produceren en hebben we besloten om te stoppen met de ontwikkeling van conventionele dieselmachines in het kleinere segment.”
De eerste elektrische bouwmachines van Volvo, een compacte graafmachine en wiellader, maakten hun debuut in 2019 op de grote industriebeurs Bauma in Duitsland, gevolgd door een gefaseerde lancering op de markt en opschaling in 2020. Ze waren compact en handig en daardoor perfect geschikt voor klussen in stadscentra. “Steden en gemeenten hebben vaak hun eigen duurzaamheidsdoelstellingen waaraan ze moeten voldoen. Elektrische constructie kan helpen die klimaatdoelen te bereiken”, aldus Gustav.
Veranderingen in de maatschappij zorgen er ook voor dat er behoefte is aan nieuwe infrastructuur, vooral omdat transport met elektrische auto's steeds populairder wordt bij stedelingen. Zoals Gustav zegt: “We hebben een thema: “elektrisch bouwen met elektrisch”. In Europa zien we laadstations voor de auto-industrie als paddenstoelen uit de grond schieten en het is een hele goede opstelling om deze te bouwen met elektrische uitrusting. Om de transformatie te versnellen, moeten we nauw samenwerken met alle belanghebbenden in de waardeketen, zoals energieleveranciers, nutsbedrijven en lokale overheden. Voor echte verandering is zinvolle samenwerking vereist.”
Muamer Music staat aan het hoofd van het bouwsegment van Volvo Trucks. Hij brengt veel tijd door op bouwwerven en voert veel gesprekken met belangrijke belanghebbenden in de bouwsector. Hij probeert te achterhalen wat zij nodig hebben, maar ook wat hun vooroordelen en ervaringen zijn met betrekking tot elektrische machines en vrachtwagens.
“Er rijden al elektrische vrachtwagens op bouwwerven over de hele wereld”, zegt hij. “Dat is goede reclame voor de eigen klanten van de bouwbedrijven, dat ze de juiste ingesteldheid hebben. Het kan een eenvoudige verandering zijn en ze krijgen een product dat aan al hun behoeften voldoet."
Muamer wijst erop dat zodra ondernemers en chauffeurs voor het eerst een elektrische vrachtwagen besturen, ze meestal enthousiast worden. Maar veranderingen in denkwijze kunnen en zullen niet van de ene op de andere dag plaatsvinden. Denkend aan wat mensen ervan zou kunnen weerhouden om elektrisch rijden in de bouw te testen, zegt hij: “De grootste zorg is dat de vrachtwagen midden in een activiteit stilvalt. Onze klanten weten welke problemen ze met diesel kunnen verwachten, maar het duurt even voordat nieuwe technologie bekend wordt. In constructie is er ook voortdurend de vraag hoe de carrosserie communiceert met bijvoorbeeld de vrachtwagen.”
Hij ziet hier echter een duidelijk voordeel in de relatieve eenvoud van de elektrische aandrijflijn. “Bij elektrische vrachtwagens zijn er niet zoveel onderdelen die kapot kunnen gaan en de meeste updates kunnen via de cloud worden uitgevoerd. Bovendien zijn deze vrachtwagens betrouwbaar: we testen ze grondig om er zeker van te zijn dat ze uitstekend presteren. Temperaturen kunnen van invloed zijn: schommelingen van warm naar koud kunnen de capaciteit van de batterij beïnvloeden. Maar wij bieden een goed overzicht en kunnen mensen helpen bij het plannen van hun oplaadbeurten. Ook kunnen we helpen met apparatuur zoals powerbanks en laders. Daarnaast kunnen we routes berekenen voor efficiëntie en tussenstops plannen.”
Op een bouwwerf met volledig elektrische vrachtwagens en machines werken kan uw kijk op de bouw veranderen. “Traditionele constructie kan vies en lawaaierig zijn”, vertelt Muamer. “Bouwbedrijven die overstappen op elektrisch rijden verkleinen echter niet alleen hun emissievoetafdruk, ze geven ook een signaal: wij willen het verschil maken. Naarmate er steeds meer van dit soort vrachtwagens in gebruik worden genomen, appreciëren de mensen die ook steeds meer.”
We moeten doorgaan met de infrastructuur, ontwikkeling, renovatie van oude gebouwen en de bouw van nieuwe gebouwen. We zullen nooit klaar zijn: en daarvoor heb je vrachtwagens en machines nodig.
Hoewel de vrees voor de actieradius ook aanwezig is bij constructiewerkzaamheden, hoeft dat geen probleem te zijn – zeker niet bij stedelijke bouwopdrachten. “De meeste van deze klussen kunnen met vier batterijen worden uitgevoerd, omdat u niet de hele dag aan het werk bent. Plan het opladen rond twee shifts, dan kunt u zonder enig probleem de hele dag doorwerken. Bovendien worden veel van dit soort vrachtwagens dagelijks gebruikt: ze kunnen gemiddeld 100-150 km per dag afleggen en dan terug naar het depot rijden voor een oplaadbeurt”, legt Muamer uit.
“Er kan opgeladen worden tijdens de geplande pauze. Er is geen probleem met de capaciteit en we zien ook dat mensen rekening houden met de mogelijkheden en snelladers gebruiken. Als u een powerbank hebt, kunt u uw vrachtwagens daar eenvoudig opladen. Uiteraard kunnen dezelfde laders ook gebruikt worden voor vrachtwagens en bouwmachines.”
“Elektrische vrachtwagens zijn ideaal voor grote infrastructuurprojecten en bij sloopwerkzaamheden, waarvoor vrachtwagens nodig zijn om verschillende materialen te verwijderen, met verschillende kiepwagens”, vervolgt hij. “Wat constructie van gebouwen betreft, zijn zaken als het transport van zand en grind ideaal. Mengmachines kunnen heel eenvoudig op elektriciteit werken. Soms hebben mensen hun eigen batterijen die ze gebruiken in plaats van op de PTO te vertrouwen. We proberen dat echter waar mogelijk te doen, zodat het niet te duur is voor klanten. U kunt ook AC- en DC-stekkers ter plaatse gebruiken.”
Momenteel loopt stedelijke constructie voorop wat elektrisch rijden betreft, en daar is een gegronde reden voor: dit jaar wordt voorspeld dat het aantal lage-emissiezones in Europa de kaap van 500 zal overschrijden. De impact op transport en constructie zal aanzienlijk zijn. Alleen bedrijven die de ontwikkelingen voor zijn, zullen in die zones actief kunnen zijn.
Naarmate de acceptatie toeneemt, moeten producten steeds doeltreffender worden en beter in staat zijn de taken uit te voeren waarvoor ze nodig zijn: net zoals elke andere technologie. Muamer Music ziet dit al gebeuren. Hij zegt: “Op vijf jaar tijd is er ook op het vlak van producten veel veranderd, qua actieradius en energiecapaciteit. Maar een Volvo-vrachtwagen die u nu koopt, zal over vijf jaar nog steeds constant in gebruik zijn, en zelfs nog veel langer – gedurende zijn hele levensduur.”
De producten zijn er al, de mentaliteit verandert en nu is het zaak om het momentum vast te houden. Gelukkig wordt het steeds gemakkelijker om dit in de praktijk te zien, naarmate de uitvoering ervan vordert.
“Op een bouwwerf staan, dat is het leuke eraan”, zegt Gustav Boberg. “Als je ziet hoe de machines onder alle omstandigheden werken, zelfs in extreem koude omstandigheden, dan begin je te beseffen dat je toonaangevend bent in de omschakeling. Maar het gaat niet alleen om het voeren van dit soort gesprekken met de mensen die op de bouwwerf werken, je praat uiteindelijk ook met mensen overal om je heen.”
Hij vervolgt: “We zijn al goed op weg. Segment per segment wordt de bouwsector elektrisch. Uiteraard kan de bouwsector niet van de ene op de andere dag overstappen op elektrisch. Maar als we het over de toekomst hebben, laten we dan over vijf jaar kijken welke landen dan voorop lopen. Deze beweging zal niet meer afnemen.”
Elk geslaagd bouwproject dat met behulp van elektriciteit wordt uitgevoerd, is niet zomaar een goed uitgevoerde klus. Het benadrukt ook de noodzaak van technologie die dezelfde taak kan vervullen als machines met dieselmotor, of zelfs beter. Perfect voor sommige omgevingen, maar toepasbaar op de meeste: en een indicator van positieve verandering. “Het is een enorme stap voorwaarts”, zegt Muamer Music. “Voor de klant, voor het milieu, voor de buurt: voor iedereen. Want het is niet zo dat de bouw stil kan worden gelegd. We moeten doorgaan met infrastructuur, ontwikkeling, renovatie van oude gebouwen en de bouw van nieuwe gebouwen. We zullen nooit klaar zijn: en daarvoor zijn er vrachtwagens en machines nodig.”