Het verschil tussen rijden met een cameramonitorsysteem en spiegels

Het besturen van vrachtwagens met zijspiegels is altijd iets geweest dat chauffeurs als vanzelfsprekend hebben beschouwd. De afgelopen jaren zijn verschillende fabrikanten echter begonnen met het aanbieden van cameramonitorsystemen. Wanneer en waar kan dat echter nuttig zijn, en wat zijn de voor- en nadelen van een camera versus een spiegel?

In 2016 stonden de Verenigde Naties open voor een verordening die het mogelijk maakte dat cameramonitorsystemen spiegels konden vervangen. Eén van de voordelen was dat het zogenaamde directe zicht verbeterde, dat wil zeggen het zicht vanuit het oogpunt van de chauffeur: namelijk dat wat gezien kan worden zonder de hulp van spiegels of camera's.

De Europese Commissie schat dat de toekomstige Algemene veiligheidsvoorschriften het aantal ongevallen zullen beperken en hopelijk tegen 2038 meer dan 25.000 levens zullen redden en minstens 140.000 ernstige verwondingen zullen voorkomen. Cameramonitorsystemen kunnen bijdragen aan deze cijfers aangezien ze het directe zicht verbeteren. Maar de belangrijkste reden achter de ontwikkeling van cameramonitorsystemen is betere aerodynamica en de mogelijkheid om brandstof te besparen en minder CO2 uit te stoten.

“Iedereen wil zijn brandstof- of energieverbruik verbeteren. Met minder luchtweerstand door spiegels kunnen meer gestroomlijnde camera's de energie-efficiëntie met maximaal 1,5%* verbeteren. Het is echter ook belangrijk om na te gaan welke oplossing bij de klant past en diens rijervaring verbetert”, zegt Gabor Szalo, Senior Engineering Specialist in Visibility bij Volvo Trucks.

De eerste vrachtwagen met camera’s in plaats van zijspiegels kwam er in 2019 en sindsdien hebben de technische mogelijkheden zich snel ontwikkeld. Verschillende fabrikanten hebben vrachtwagens met cameramonitorsystemen op de markt gebracht en de stimulans van toekomstige wetgeving versnelt dat proces nog. Tegen 2029 zullende Europese Algemene veiligheidsvoorschriften (GSR) vereisten voor direct zicht implementeren voor alle nieuw geregistreerde vrachtwagens om dode hoeken zoveel mogelijk te beperken en te verbeteren wat chauffeurs direct vanuit hun voertuigen kunnen zien.

Afgezien van de technische ontwikkelingen en de toekomstige wetgeving zijn er mogelijkheden en voordelen, maar ook uitdagingen en beperkingen, bij het rijden met camera's in plaats van spiegels. Hier volgen enkele aspecten om in overweging te nemen:

De voordelen van rijden met een cameramonitorsysteem versus zijspiegels

Aerodynamica:

• De aerodynamica van een voertuig heeft een van de grootste rechtstreekse invloeden op het brandstofverbruik en dus ook de impact op het milieu. Aangezien cameramonitorsystemen de impact van de luchtweerstand verlagen ten opzichte van traditionele zijspiegels, zullen ze zowel het brandstof- als het energieverbruik verminderen.
  
  

Zichtbaarheid en veiligheid:

• Met een camera zijn er geen fysieke spiegels die uw zicht als chauffeur belemmeren. Het systeem is dus geschikt voor complexe verkeerssituaties: bijvoorbeeld wanneer kwetsbare weggebruikers zich dicht bij de vrachtwagen bevinden of op rotondes waar de spiegels het zicht van de chauffeur kunnen belemmeren.
• De camera's kunnen ook uitgerust worden met automatische of handmatige tracking van de aanhanger, om bewegingen van de aanhanger op te volgen of te gebruiken bij het achteruitrijden. Dat zijn digitale voordelen die met een zijspiegel niet mogelijk zijn.
• Ingebouwde referentielijnen (bij het wisselen van rijstrook) kunnen een andere vorm van digitale ondersteuning zijn met een cameramonitorsysteem.
• Bij gewone bolle spiegels is er sprake van enige beeldvervorming, vanwege de spiegelboog. Voor een cameramonitorsysteem zijn er mogelijkheden om de beeldvervorming te corrigeren, zodat chauffeurs een beeld kunnen krijgen dat dichter bij de werkelijkheid ligt.
• Wanneer de chauffeur slaapt, kunnen er bewakingsfuncties zijn bij een cameramonitorsysteem. Het kan ook vanuit de cabine worden geactiveerd, zonder dat u de gordijnen hoeft te openen.
   

Weer en duisternis:

• Een camera biedt over het algemeen een beter zicht wanneer het regent, omdat de lens beter beschermd kan worden in de camera-arm. Maar misschien nog belangrijker is dat het scherm zich in de cabine bevindt, waardoor het zicht verbetert ten opzichte van wanneer het zowel op de ruit als op de spiegel zelf regent.
• Het is gemakkelijker om een cameralens schoon te houden dan bij een traditionele spiegel met een groter glasoppervlak. De camera wordt ook doorgaans hoger aan de buitenkant van de vrachtwagen geplaatst, waardoor deze minder gevoelig is voor vuil.
• In het donker kunnen camera's het voordeel bieden van beter zicht dan spiegels en ook verbeterd nachtzicht, doordat een camera kan werken bij weinig licht.
   

Naleving van wet- en regelgeving:

• Zoals eerder vermeld, zou een cameramonitorsysteem een te verkiezen optie kunnen zijn, aangezien er wettelijke vereisten voor direct zicht in de Algemene veiligheidsvoorschriften (GSR) 2029 staan.
• Voertuigen van meer dan 12 ton die vanaf 2024 door Londen rijden, moeten een score van drie sterren hebben (gebaseerd op wat chauffeurs direct vanuit de cabineruiten kunnen zien) of hun vrachtwagens uitrusten met een reeks veiligheidssystemen. Daarom genieten vrachtwagens met camera's ter vervanging van spiegels de voorkeur.
  
  

De uitdagingen van rijden met een cameramonitorsysteem versus zijspiegels

Zichtbaarheid en veiligheid:

• Spiegels geven een driedimensionaal beeld, terwijl camerasystemen tweedimensionaal zijn. Dieptezicht, inschatting van afstand en snelheid van achterliggers kunnen even wennen zijn.
• De resolutie van de camera kan een nadeel zijn in vergelijking met een spiegel. Spiegels bieden dezelfde mate van scherpte als uw ogen. Camera's hebben een groothoeklens en een scherm met een beperkte resolutie. Het kan voor chauffeurs dus moeilijker zijn om afstanden in te schatten. De keuze van de beeldresolutie en schermgrootte zijn dan ook belangrijke factoren.
• De plaatsing van de schermen moet worden aangepast aan het cabine-interieur om te voorkomen dat er nog een dode hoek ontstaat. Dat kan een kleiner schermgrootte opleveren dan gewone spiegels, wat bijgevolg invloed heeft op de grootte van objecten op het scherm.
   

Reparaties:

• In een cameramonitorsysteem zitten zowel sensoren als schermen, gebaseerd op een computer die het beeld beheert. Eventuele schade kan duurder zijn om te repareren. Maar het hangt ervan af welk onderdeel moet worden vervangen en of dit onder een serviceovereenkomst valt.
   

Rijervaring:

• Kijken naar een tweedimensionaal beeld op een camerascherm is anders dan kijken in uw gewone spiegels. Momenteel zijn meer chauffeurs gewend om met klassieke zijspiegels te rijden, waardoor dit een nieuwe rijervaring is en iets waaraan ze zich moeten aanpassen.
• Nog iets om aan te wennen, maar nog belangrijker om te leren, zijn de technische instellingen en nieuwe functies. Deze moeten worden opgenomen in de dagelijkse routine van de chauffeur, bij het leren manoeuvreren en bij het correct inschatten van snelheid, afstanden en omgeving.
  
  

Hoe te kiezen - De toekomst van zijspiegels en cameramonitorsystemen

Zowel cameramonitorsystemen als traditionele spiegels hebben voor- en nadelen. De rijervaring met zijspiegels is anders dan met een cameramonitorsysteem, en chauffeurs hebben waarschijnlijk ook andere voorkeuren.

Sommige segmenten vinden het wellicht ook gemakkelijker om zich aan te passen: zo kunnen chauffeurs die lange afstanden afleggen, er wellicht sneller aan wennen dan chauffeurs die veel in de stad rijden, waar het herhaaldelijk inschatten van afstanden en het beoordelen van dieptezicht van cruciaal belang zijn, en waar wellicht vaker achteruit moet worden gereden.

“De voorkeuren kunnen variëren, het doel van camera's is om het scherm zo dicht mogelijk bij de werkelijkheid te krijgen, om de best mogelijke rijervaring te bieden. Voor nieuwe chauffeurs kunnen camera's de standaard zijn en uw keuze kan ook afhangen van hoezeer u openstaat voor verandering en nieuwe digitale oplossingen in de rijomgeving”, zegt Hanna Degerman, User Experience Product Planner bij Volvo Trucks.

Kjell Brunnström is senior wetenschapper bij RISE Research Institutes of Sweden en is gespecialiseerd in visuele perceptie. Hij gelooft dat camera's in de nabije toekomst steeds gebruikelijker en populairder zullen worden, maar het kan ook nuttig zijn om enkele aspecten aan cameramonitorsystemen toe te voegen, zodat ze de favoriete optie kunnen worden voor iedereen en elk segment in de transportsector.

“Zoals het nu is, bieden cameramonitorsystemen een minder goed dieptezicht dan gewone zij- of achteruitkijkspiegels. Maar uit onderzoek dat werd uitgevoerd bij RISE en Volvo Cars** is gebleken dat de camera's, om de minder goede diepteperceptie te reduceren, bij voorkeur extra grafische afbeeldingen moeten weergeven die de afstand en gevaarlijke objecten aangeven, wat de chauffeur kan helpen de juiste beslissingen te nemen.”

De technologie heeft zich snel ontwikkeld op dit vlak. Uw keuze tussen een klassieke zijspiegel of een cameramonitorsysteem kan afhankelijk zijn van uw voorkeur of segment. Uw zakelijke vereisten moeten worden geëvalueerd, maar ook de mogelijkheden voor wettelijke naleving: en wellicht ook de voorkeur en openheid van uw chauffeur voor nieuwe rijervaringen.

*Het werkelijke energieverbruik kan variëren, afhankelijk van vele factoren, zoals de rijsnelheid, het gebruik van cruise control, de voertuigspecificatie, voertuigbelasting, werkelijke topografie, de rijervaring van de chauffeur, voertuigonderhoud en weersomstandigheden.

** Bron: Zhang, M. en G. Bin. Het effect van CMS met AR op de rijprestaties. (diva2:1717225), RISE Research Institutes of Sweden, Chalmers University of Technology, M.Sc. eindwerk. 2022, Beschikbaar via: http://urn.kb.se/resolve?urn=urn:nbn:se:ri:diva-61469