Publieke laadstations voor elektrische vrachtwagens: is de kentering ingezet?

‘‘Elektrisch wordt weldra een competitief voordeel’’

Op 13 juni 2024 was het zover: de opening van de eerste publieke laadparking voor elektrische vrachtwagens in ons land. De primeur is voor Milence, de joint venture van enkele Europese vrachtwagenconstructeurs waarvan Volvo Group Belgium mede-eigenaar is. Pieter Thienpont, Director of Sales and Marketing Volvo Group, gaat dieper in op het artikel dat De Tijd zopas lanceerde over de toekomst van elektrisch vrachtvervoer in België. Hij deelt zijn visie op de uitdagingen, kansen en concrete stappen die bedrijven kunnen nemen om de overstap naar elektrisch te maken.

Is dit de start van een grootschalig laadpaaloffensief en een kentering in de transportsector?

Kort na de opening van het eerste laadplein op de vrachtwagenparking Ketenis in de Antwerpse haven, volgt Goordijk, aan de overkant van de Schelde. En zo staan er een twintigtal gepland. Ik ben best fier dat Volvo mee het eerste steentje gelegd heeft in het bewustzijn en belang rond elektrificatie op parkings in de eerste gesprekken met Port of Antwerp. Door ook onze ambities op tafel te leggen, heeft men besloten om de uitbouw van die infrastructuur voor elektrische vrachtwagens meteen al mee te nemen in het plan van aanpak en hiervoor een uitbater te zoeken. Dat werd Milence. 

In 2025 worden er in samenwerking met Milence nog zeven laadstations gebouwd in onze eigen Volvo-fabriek in Gent. Nadien komt daar ook waterstof bij in samenwerking met Air Products. Er zijn daarnaast ook plannen voor een laadplein in de haven van Brugge. En ook sommige van onze eigen dealers, zoals Derma trucks, hebben al publieke snelladers geplaatst. Je ziet overal initiatieven ontstaan, mede dankzij subsidies van de Vlaamse overheid. Er is dus wel een kentering bezig. Bij Volvo Trucks volgen we de uitbouw van laadstations trouwens sterk op, door ze op te nemen in onze Electric Range Simulator (ERS). Zo kunnen klanten per laadstation nagaan hoeveel ze geladen krijgen, en op hoeveel tijd.

Wat is volgens u de grootste uitdaging voor de brede uitrol van elektrisch vrachtvervoer in België?

De uitdaging is complex, en er spelen veel factoren een rol: het gaat niet enkel over de nodige infrastructuur, maar ook over laadtijden, de voorziening van groene energie, gelimiteerd vrachtgewicht, ... Eigenlijk is het een kwestie van de wil om ervoor te gaan, en te kijken naar de mogelijkheden in plaats van de moeilijkheden. Wie door die complexiteit heen durft te kijken en er vandaag al werk van maakt, neemt niet alleen zijn milieuverantwoordelijkheid op voor de doelstellingen die de Europese Commissie tegen 2025 stelt, maar onderscheidt zich op termijn ook van de concurrentie. Zeker onze Vlaamse klanten beseffen meer en meer dat elektrisch de toekomst is. De Vlaamse overheid maakt het ook heel laagdrempelig: subsidies kunnen heel gemakkelijk online aangevraagd worden. En ze worden gegeven voor maximaal twee trucks per bedrijf. Hierdoor wordt de subsidiepot eerlijk verdeeld en krijgen ook kleinere transporteurs de kans om deze subsidies op te eisen.

Is de uitbouw van een Europees netwerk van 300 laadpleinen voor elektrische vrachtwagens tegen 2027 haalbaar?

Twee jaar geleden waren er geen, nu ploppen ze als paddenstoelen uit de grond. Het lijkt me dus zeker mogelijk, gezien de sterke groei op korte termijn. De optimist in mij ziet er misschien nog wel meer tegen 2027. Het is ook gewoon noodzakelijk dat er zoveel bijkomen.

Welke strategieën hanteert Volvo Trucks om haar elektrische vrachtwagens succesvol te implementeren ondanks de uitdagingen van een onvoldoende ontwikkeld netwerk van laadpunten?

We zetten ons op verschillende manieren in om de drempel naar elektrisch te verlagen. Door toegankelijke laadtechnologie, bijvoorbeeld: Volvo biedt als enige truckmerk de mogelijkheid aan om trucks op te laden via een AC-laadpaal van bijvoorbeeld 43 kW. Die kan gewoon aan de muur worden gemonteerd. Dit maakt laden eenvoudiger en toegankelijker. De laadtijd bedraagt wel 12 uur, maar dat maakt het een ideale oplossing voor wie ‘s nachts wil laden. Verder proberen we onze klanten zo goed en neutraal mogelijk te informeren over de verschillende oplossingen die we hebben. Op die manier hopen we de angst rond deze nieuwe technologie weg te nemen. Volvo biedt een brede range aan elektrische vrachtwagens, waardoor we heel flexibel kunnen inspelen op de verschillende noden van onze klanten. Zo kan bijvoorbeeld het aantal batterijen worden aangepast om het verbruik en de kosten te optimaliseren.

We kunnen daarnaast ook op enorm veel ervaring teren. Er rijden al een paar duizend elektrische vrachtwagens van Volvo rond in Europa, goed voor miljoenen kilometers. Geen enkel ander merk kan dit zeggen. Een groot voordeel, want uit de kinderziektes hebben we geleerd. Door ook daar transparant over te communiceren, kunnen we bezorgdheden wegnemen. En onze expertise zit trouwens niet alleen bij onze interne vertegenwoordigers. Ook ons netwerk in naverkoop beschikt over de nodige kennis en ervaring om elektrische vrachtwagens te onderhouden en te repareren.

Waarom is nú starten met een (gedeeltelijke) overstap naar elektrisch essentieel?

Op termijn wordt elektrisch een competitief voordeel. Als je vandaag die eerste stappen al zet, beschik je over voldoende kennis en know-how wanneer elektrificatie all-over is. Maar, er is uiteraard een hele shift in mindset nodig. Je moet je mensen meekrijgen: zo zullen planners anders moeten leren plannen, chauffeurs anders moeten leren rijden, … Misschien zal het ook nodig zijn om nieuwe werknemers aan te werven of om huidige medewerkers om te scholen.

Mijn advies voor transporteurs die twijfelen? Begin er zo snel mogelijk aan, en kleinschalig. Elke verandering gaat gepaard met uitdagingen en problemen, maar daar leer je uit. No pain, no gain. Sommige van onze klanten zijn begonnen met één elektrische vrachtwagen en één chauffeur, op één route en met één laadpaal. Zo leren zij stap voor stap bij, en vooral: zo hebben ze binnenkort een voorsprong op hun concurrentie, die op een bepaald moment niet meer zal kunnen volgen.

Wat is cruciaal voor organisaties voor een succesvolle switch en hoe kunnen ze de haalbaarheid en voordelen van een elektrische vloot voor hun specifieke activiteiten inschatten?

Voldoende goede informatie is een must. Net zoals een partner met kennis van zaken die alle variabelen in kaart kan brengen: het type voertuig, het soort rit, … Iemand die tegelijk ook naar het bredere plaatje kijkt: de infrastructuur, het energiemanagement, … Die partner wil Volvo zijn. Om de transitie naar elektrisch zo goed mogelijk te begeleiden, lanceerden we onlangs onze Business Case Simulator. Deze tool brengt alle informatie heel duidelijk en overzichtelijk, in de taal van de klant. De complexiteit van elektrificatie wordt er samengevat in enkele heldere stappen. Wat een mooie oefening voor ons was! (lacht) Via de Business Case Simulator kan elke klant de elektrische ‘readiness’ van zijn organisatie in kaart brengen. Vervolgens krijgt hij advies over de mogelijke volgende stappen voor zijn specifieke benodigdheden.

Wist je dat de gemiddelde Belgische transportklant zo’n 260 km per dag rijdt? In theorie kan dus de helft van de Belgische transporteurs geëlektrificeerd worden. Dat dit mogelijk is, moet de insteek zijn. De Business Case Simulator kan de klant inzicht geven: wat zijn vandaag mijn voordelen? En wat zijn de pijnpunten waar ik nog tegenaan loop om dit te realiseren? Samen met ons en onze partners kan de klant vervolgens bekijken hoe hij dit zo snel mogelijk kan aanpakken.

Welke ondersteuning biedt Volvo Trucks aan bedrijven tijdens de volledige overstap naar elektrisch vrachtvervoer, van de initiële evaluatie tot implementatie en verder?

We informeren vooraf en begeleiden tijdens. We kijken samen naar de laadinfrastructuur, we leveren, geven advies in financieringsmogelijkheden, … Dankzij een uitgebreid netwerk van partners kunnen we klanten ook ondersteunen in energiemanagement. En, ook zeer belangrijk, is dat wij een opleiding voorzien voor de chauffeur; er gaat geen vrachtwagen de baan op zonder dat de persoon die ermee moet rijden een training krijgt. We voorzien ook een onderhoudscontract voor de nieuwe technologie die er bij elektrische vrachtwagens komt kijken. Dat die garantie verzekerd wordt door Volvo zelf geeft de klant gemoedsrust.

Xavier Dewulf, CEO van de G&V Energy Group, stelt in De Tijd dat elektrisch het op korte termijn zal winnen van waterstof. Volvo gaat weldra waterstoftrucks lanceren. Wat is uw visie hierop?

Volvo richt zich op drie technologieën: batterij-elektrisch, waterstof en de traditionele verbrandingsmotor. Afhankelijk van het gebruik daarvan zal er een andere toepassing zijn. Waterstof zal zeker haar steentje bijdragen voor bepaalde zware transporten of zeer lange ritten. Maar gezien de kost, energievoorziening en de zogenaamde ‘technology readiness’ is batterij-elektrisch op korte, middellange en misschien zelfs lange termijn de technologie die het meest gebruikt zal worden. Zéker in deze regio. De kost van waterstof is vandaag exuberant. Groene waterstof wordt tot op heden nog altijd niet geproduceerd. Maar het zal in de toekomst zeker een plaats hebben. Net zoals ook andere oplossingen die Volvo aanbiedt: denk aan biogas, HVO, ... 

In tussenstappen denken is dan ook het beste. Je kan perfect in je vloot HVO, biogas en elektrisch combineren. Al vermoeden we zelf ook dat elektrische technologie in de toekomst de bovenhand zal nemen, alleen al vanwege de efficiëntie. Het voordeel van elektrische vrachtwagens is dat je de energiekost onder controle kan houden als je dit goed aanpakt. Bij dieseltrucks bepaalt de energiekost tot 60% van de totale kost van je vrachtwagen. Die energiekost kan je bij elektrische trucks bijna naar nul brengen dankzij o.a. zonnepanelen. Een ongelooflijk competitief voordeel!

Is het voor kleine organisaties niet onmogelijk om elektrische trucks aan te kopen, gezien de investering? Kan Volvo hen voldoende begeleiden?

Dat blijft voorlopig moeilijk. We wilden werken met een soort van leasing, maar het probleem daar is dat de overheidssubsidies enkel van toepassing zijn als de vrachtwagen eigendom is van de klant. Dieselvoertuigen zijn wel iets duurder geworden, en elektrische voertuigen al iets goedkoper. Maar het blijft uiteraard een grote investering, waarvan we begrijpen dat die voor kleinere transporteurs niet evident is. Toch wil ik ook deze organisaties aanmoedigen om op lange termijn te denken. Ook hun klanten zullen er binnen een aantal jaren achter vragen. Daar moeten ze zich bewust van worden. En zich er, indien mogelijk, op voorbereiden.

Tot slot: hoe ziet u de toekomst op het gebied van e-mobility?

Tegen 2030, morgen zeg maar, zou 35% van onze vrachtwagens/volumes elektrisch moeten zijn. Daarin zal Europa en dus ook België een voortrekkersrol moeten spelen. België heeft veel voordeel om te kunnen elektrificeren. Ons land is zeer compact; we rijden bij wijze van spreken rond de kerktoren. Onze geografie is bijzonder vlak; er zijn geen bergen. En bovendien is ons klimaat erg gematigd, wat goed is voor de batterijen bij elektrisch transport. Tot slot hebben we een regering die gelooft in groene mobiliteit. We zien vandaag dat er een sterke groei is, maar tegelijk nog een lage basis. Toch verwachten we dat er tegen 2026 zelfs een gebrek aan productieplaatsen voor elektrische vrachtwagens zal zijn, omdat iedereen dan plotseling wakker zal schieten. Daarom ook onze raad aan transporteurs, groot of klein: ga ervan uit dat elektrificatie wel degelijk mogelijk is. Er zijn vandaag maar heel weinig transporten waar dit niet het geval is. De toekomst wíllen zien, daar begint het.